همانطور که در مقاله مربوط به تامین مالی جمعی به طور کامل بررسی کردایم، کرادفاندینگ روشی برای جذب سرمایه است که توسط انواع شرکتها به کار میرود. امروزه، سرمایهگذاری سهام به خوبی در کنار مدلهای سرمایهگذاری خصوصی، سرمایهگذاری مخاطرهآمیز قرار گرفته و به ویژه شرکتهای در حال رشد نقشی اساسی ایفا میکند. تفاوت عمده میان سرمایهگذاری جمعی و روشهای سنتی، این است که به جای ایجاد یک ارتباط یک به یک، به طیف وسیعی از سرمایهگذاران بالقوه ارائه میشود. برخی از این افراد ممکن است مشتریان فعلی یا آینده باشند. تا این مرحله، با تعریف تامین مالی جمعی آشنا شدیم و در اینجا با انواع تامین مالی جمعی آشنا میشویم.
تامین مالی جمعی چگونه کار میکند؟
برای حفاظت از دارایی افرادی که قادر به تامین مالی و سرمایهگذاری در کسب و کارها هستند، قوانین خاصی وضع شده است تا از به خطر افتادن سرمایه آنها جلوگیری شود. همچنین، محدودیتهایی بر میزان مشارکت این افراد اعمال میشود؛ زیرا احتمال شکست در کسبوکارهای نوپا بالا است و در صورت عدم وجود قوانین مناسب، ممکن است سرمایهگذاران اصل سرمایه خود را از دست بدهند. همچین، این قوانین در صندوقهای تامین مالی جمعی همچون سکوی ایدهفاند به کار گرفته میشوند تا از دارایی افراد محافظت نمایند. به طور کلی، شرکت یا مدیر کسبوکار برای تامین نیازهای مالی خود جهت اجرای طرحهای توسعه به سرمایه نیاز دارد که میتواند از طریق سکوهای کرادفاندینگ همچون ایدهفاند اقدام به جمعآوری این سرمایه کند. معمولاً مدت زمان طرحهای تامین مالی در کرادفاندینگ ۱۲ ماه است و متقاضی میتواند به صورت ماهانه یا هر چند ماه یکبار (بستگی به شرایط نوع طرح)، سود پیش بینی شدهای را دریافت کند.
انواع تامین مالی جمعی
-
1- تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام
2- تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش
3- تامین مالی جمعی مبتنی بر وام
4- تامین مالی جمعی مبتنی بر اهدا
1- تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام
سرمایهگذاری جمعی سهام، فرآیندی است که به افراد این امکان را میدهد تا در شرکتهای غیر بورسی در مراحل اولیه، سرمایهگذاری کنند و در عوض سهام این شرکتها را دریافت کنند. هر سهامدار در واقع بخشی از مالکیت شرکت را در اختیار دارد و در صورتی که عملکرد شرکت مثبت باشد، میتواند سود ببرد. اما در شرایط معکوس، اگر شرکت نتواند موفقیت لازم را کسب کند، سرمایهگذاران ممکن است بخش یا تمام سرمایهگذاری خود را از دست دهند. تا پیش از این، تنها گروههایی شامل افراد پولدار، سرمایهگذاران خطرپذیر و بزرگان تجاری میتوانستند در استارتاپها سرمایهگذاری کنند. اما با ظهور پلتفرمهای سرمایهگذاری جمعی، راه را برای جذب تعداد بیشتری از سرمایهگذاران باز کرده و این فرآیند را دموکراتیزه کرده است.
2- تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش
تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش بهعنوان یک راهکار جذاب برای تامین مالی هزاران کسبوکار کوچک و پروژههای خلاقانه شناخته شده است. دلیل این جذابیت به راحتی قابل درک است؛ زیرا مراحل آمادهسازی، راهاندازی و مدیریت این نوع تامین مالی نسبت به روشهای سنتی کسبوکارها کارآمدتر و سریعتر است. همچنین، این مدل میتواند با استفاده از اشتراکگذاری اجتماعی، ارتباط عاطفی عمیقی با مشتریان برقرار کند و مشارکتکنندگانی که به هدف یک پروژه باور دارند و به آن کمک میکنند، در ازای حمایتشان، پاداشهایی دریافت میکنند. بسیاری از کمپینهای تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش به وسیله هنرمندان، موسیقیدانان و تولیدکنندگان فیلم راهاندازی میشوند.
3- تامین مالی جمعی مبتنی بر وام
این نوع تامین مالی جمعی شامل مجموعهای از روشهای وامدهی جمعی است که به انواع مختلفی تقسیم میشود، از جمله اوراق بدهی کوچک، وامدهی همتا به همتا (وام P2P) میباشد. کرادفاندینگ مبتنی بر بدهی میتواند با حذف بسیاری از واسطهها که در فرآیند وامدهی سنتی وجود دارند، هزینهها را برای وامگیرندگان کاهش میدهد. در واقع، این روش تامین مالی برای شرکتها و استارتاپهایی که تمایل ندارند با مشکلات مربوط به دریافت وام از بانکها مواجه شوند، بسیار مناسب است. آنها میتوانند از سکوهای تامین مالی برای جمعآوری سرمایههای خرد استفاده کنند و اصل سرمایه مشارکتکنندگان را به همراه سود پیشبینی شده به آنها بازگردانند. شایان ذکر است که بخش عمدهای از تامین مالی جمعی در ایران بر اساس این الگو صورت میگیرد.
4- تامین مالی جمعی مبتنی بر اهدا
تامین مالی جمعی مبتنی بر کمکهای مالی به روشی برای جمعآوری بودجه برای یک پروژه اطلاق میشود که در آن از تعداد زیادی مشارکتکننده خواسته میشود تا به صورت جداگانه مبالغ کمی را به آن پروژه اهدا کنند. در ازای این کمکها، حامیان ممکن است جوایز نمادینی دریافت کنند که با افزایش میزان کمک، اعتبار آن نیز بیشتر میشود. با این حال، در مواردی که مبلغ مشارکت اندک باشد، ممکن است سرمایهگذار هیچ گونه پاداشی دریافت نکند. اهدای جمعی به طور عمده شبیه به فعالیتهای خیریه است. اگرچه در اصل یک نوع عمل دوستانه محسوب میشود، دریافتکنندگان هیچ الزامی برای ارائه پاداش به حامیان خود در ازای حمایت مالی ندارند. انگیزههای نوع دوستانه و خیرخواهانه افراد برای مشارکت مالی در پروژهها میتواند دیگران را نیز برای حمایت از این نوع ابتکارها ترغیب کند.