به گزارش تازه‌ترین آمارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد که ارزش تامین مالی از طریق بازار سرمایه تا پایان تیرماه سال ۱۴۰۴ به حدود ۳٬۹۹۸ هزار میلیارد ریال، معادل ۴۰۰ همت رسیده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد قابل توجهی داشته و نشان‌دهنده افزایش نقش بازار سرمایه در تامین منابع مالی اقتصاد کشور است. بر اساس داده‌های رسمی، این رشد نسبت به سال گذشته حدود ۴۱ درصد بوده است. تنها در چهار ماه نخست سال جاری، بیش از یک‌پنجم کل عملکرد سال گذشته محقق شده که این موضوع اهمیت و ظرفیت بازار سرمایه را در تجهیز منابع مالی نشان می‌دهد.
وضعیت تامین مالی
بررسی جزئیات این آمار نشان می‌دهد که حدود ۲۰۰ همت از طریق روش‌های سرمایه‌ای مانند عرضه اولیه و افزایش سرمایه، نزدیک به ۱۹۶ همت از طریق انتشار انواع اوراق بدهی و حدود ۳.۷ همت از مسیر تامین مالی جمعی تامین شده است. در بخش اوراق بدهی نیز گزارش‌ها حاکی از آن است که طی این مدت حدود ۱۹۶ همت اوراق جدید منتشر و نزدیک به ۸۱ همت اوراق سررسید شده است. در نتیجه، مانده اوراق بدهی در پایان تیرماه به ۱٬۲۸۷ همت رسیده است. ترکیب این اوراق نشان می‌دهد که:
• اوراق دولتی بیشترین سهم را با حدود ۸۰ درصد به خود اختصاص داده‌اند.
• اوراق شرکتی حدود ۱۸.۳ درصد از کل اوراق منتشرشده را تشکیل داده‌اند.
• اوراق شهرداری‌ها نیز سهمی در حدود ۲ درصد داشته‌اند.
از منظر ابزارهای مالی نیز، اوراق مرابحه با سهم ۶۷ درصد در رتبه نخست قرار دارند. پس از آن، اسناد خزانه اسلامی با ۲۰ درصد، اوراق اجاره با ۸ درصد و سایر اوراق اسلامی سهم کمتری را به خود اختصاص داده‌اند.
جایگاه تامین مالی جمعی
اگرچه سهم تامین مالی جمعی از کل بازار هنوز محدود و حدود ۳.۷ همت بوده، اما اهمیت آن از این جهت است که نشان‌دهنده ورود ابزارهای نوین مالی به ساختار بازار سرمایه کشور است. به گفته کارشناسان، توسعه این ابزار می‌تواند نقش مهمی در تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط داشته باشد و زمینه مشارکت عمومی را در پروژه‌های اقتصادی فراهم کند.
تحلیل کارشناسان
کارشناسان اقتصادی معتقدند رشد ۴۱ درصدی تامین مالی از طریق بازار سرمایه در شرایطی رخ داده که اقتصاد کشور همچنان با چالش‌های تورم، نرخ بهره و محدودیت‌های بین‌المللی مواجه است. از نگاه آنان، این رشد نشانه‌ای مثبت از افزایش اعتماد به بازار سرمایه و بهبود سیاست‌های نظارتی سازمان بورس است. همچنین، بخش قابل توجهی از تامین مالی به وسیله اوراق بدهی صورت گرفته که این موضوع بیانگر تمایل دولت و بخش خصوصی به استفاده از ابزارهای اسلامی برای تجهیز منابع مالی است.
جمع‌بندی
با توجه به روند رو به رشد تامین مالی از طریق بازار سرمایه، می‌توان گفت این بازار در حال تبدیل شدن به یکی از اصلی‌ترین کانال‌های تأمین نقدینگی برای دولت و بخش خصوصی است. هرچند سهم ابزارهای نوین مانند تامین مالی جمعی هنوز اندک است، اما توسعه آنها می‌تواند مسیر تازه‌ای برای جذب سرمایه‌های خرد و تقویت تولید در کشور فراهم کند.
