بورس به زبان ساده بازاریه که در اون اوراق بهادار و سهام شرکتها معامله میشود و این بازار شامل بورس تهران میباشد که برای پذیرش شرکتهای کوچکتر و نوپا طراحی شده است. اگه قصد داری وارد دنیای سرمایهگذاری شوید، قبل از هر چیز باید بدانید منظور از کد بورسی چیست و داشتن آن چه اهمیتی دارد؟
این موضوع برای افرادی که میخواهند در بازار سرمایه فعالیت خود را شروع کنند، بسیار حائز اهمیت است.
کد بورسی چیست؟
کد بورسی یک شناسهای اختصاصی است که برای هر فرد حقیقی یا حقوقی در بازار سرمایه صادر میشود. این شناسه هشتکاراکتری از سه حرف (معمولا سه حرف اول نام خانوادگی) و پنج رقم تصادفی تشکیل میشود. به عنوان مثال، اگر نام خانوادگی شخص احمدی باشد، ممکن است کد او به صورت احم۱۲۳۴۵ صادر شود. به طور کلی، این کد همچون گذرنامه ورود به بورس عمل میکند و هویت سرمایهگذار را در بازار سرمایه مشخص میکند. هر فرد تنها یک کد بورسی دارد و این کد برای همیشه به وی اختصاص خواهد داشت؛ همانگونه که کد ملی برای هر ایرانی ثابت است. بدون داشتن این شناسه امکان حضور در معاملات سهام، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی وجود ندارد و حتی فعالیت فرابورس ایران نیز به دریافت این کد وابسته است.
کاربردهای کد بورسی
کاربرد اصلی کد بورسی این است که سرمایهگذاران با استفاده از آن میتوانند در معاملات سهام، خرید و فروش واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری و کلیه اوراق بهادار قابل معامله در بازار مشارکت کنند. همچنین در صورت داشتن سهام عدالت یا قصد سرمایهگذاری در صندوقهای ETF، وجود کد بورسی الزامی است. به بیان دیگر، هر نوع خرید و فروش رسمی در بازار سرمایه بدون این شناسه امکانپذیر نیست. البته این موضوع برای فعالیت شرکتها یک نوع الزامی محسوب میشود.
مراحل دریافت کد بورسی
مراحل اختصاص کد بورسی بسیار ساده است و با چند مرحله میتوان به یک کد بورسی را دریافت کرد:
1. ثبتنام در سامانه سجام:
ابتدا باید به وبسایت سجام (sejam.ir) مراجعه و اطلاعات هویتی، بانکی و تماس خود را ثبت کنید. دقت در ثبت این اطلاعات اهمیت زیادی دارد، زیرا هر اشتباه میتواند فرآیند احراز هویت را طولانی کند.
2. تایید اطلاعات:
پس از ثبت اطلاعات، صحت دادهها در سامانه سجام بررسی و نتیجه از طریق پیامک اعلام میشود.
3. احراز هویت:
احراز هویت میتواند به صورت حضوری در دفاتر پیشخوان دولت یا غیرحضوری از طریق اپلیکیشنهای معرفیشده انجام شود؛ در این مرحله هویت متقاضی تأیید خواهند شد.
4. ثبتنام در کارگزاری و دریافت کد آنلاین:
برای انجام معاملات آنلاین باید در یک کارگزاری معتبر ثبتنام کنید و از آن کد آنلاین دریافت نمایید. کارگزاری نام کاربری و رمز عبور اختصاصی ایجاد میکند تا از طریق سامانه معاملاتی بتوانید سهام خرید و فروش کنید. پس از انجام این مراحل، دریافت کد بورسی و کد آنلاین امکانپذیر میشود. لازم به ذکر است که دریافت کد بورسی رایگان است؛ فقط ممکن است برای احراز هویت در سجام هزینهای دریافت شود.
مدارک لازم برای دریافت کد بورسی
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی باید اصل شناسنامه و تصویر تمام صفحات، اصل کارت ملی و تصویر پشت و رو، اطلاعات ارتباطی از جمله آدرس محل سکونت و محل کار، کد پستی و شماره تلفن ثابت و همراه و همچنین اطلاعات حساب بانکی شامل شماره حساب و شماره شبا را ارائه کنند. ضروری است که شماره تلفن همراه و حساب بانکی به نام خود متقاضی باشد و حساب مشترک پذیرفته نمیشود. اشخاص حقوقی باید مدارکی مانند تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس، اساسنامه، آگهی تغییرات، کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئتمدیره، فرم تعهدنامه و درخواست دریافت کد بورسی بر روی سربرگ رسمی شرکت را فراهم کنند. اگر قصد دریافت کد بورسی به صورت غیرحضوری را دارید، لازم است اسکن این مدارک را در وبسایت کارگزاری بارگذاری کنید.
ساختار کد بورسی و تفاوت آن با کد سجام
همانگونه که اشاره شد، کد بورسی از سه حرف و پنج عدد تشکیل شده است. این ترکیب باعث میشود کد برای هر شخص منحصر به فرد باشد و احتمال خطا به حداقل برسد. در مقابل، هنگام ثبتنام در سامانه سجام، یک کد ۱۰ رقمی نیز دریافت میکنید که کد سجام نام دارد. کد بورسی و کد سجام دو مفهوم متفاوت هستند؛ کد سجام صرفا برای شناسایی افراد در پایگاه اطلاعاتی سجام به کار میرود، اما کد بورسی برای انجام معاملات در بورس و فرابورس استفاده میشود. بنابراین پس از ثبتنام در سجام و دریافت کد، باید منتظر بمانید تا سازمان بورس کد بورسی شما را صادر کند و نباید این دو کد را با یکدیگر اشتباه گرفت.
آیا افراد زیر ۱۸ سال میتوانند کد بورسی داشته باشند؟
افراد بالای ۱۸ سال میتوانند شخصا برای دریافت کد بورسی اقدام کنند، اما برای افراد زیر ۱۸ سال شرایط متفاوتی اعمال میشود. در این خصوص، ولی یا سرپرست خانواده باید فرزند خود را در سامانه سجام ثبتنام کند و احراز هویت را به نمایندگی از او انجام دهد. به همین سبب، سرپرست باید به همراه مدارک شناسایی خود و فرزند به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کند و مراحل احراز هویت خود را تکمیل کند. همچنین شماره حساب بانکی باید به نام فرد زیر ۱۸ سال باشد و شماره تلفن همراه منحصر به نام قیم ثبت شده باشد.
نکات تکمیلی و توصیههای طلایی
دریافت کد بورسی رایگان است، اما مهمتر از داشتن این کد، کسب دانش و آگاهی دربارهٔ بازار سرمایه است. انتخاب کارگزاری مناسب نیز بر تجربه سرمایهگذاری تاثیر زیادی دارد؛ کارگزاری باید تحت نظارت سازمان بورس و شرکت فرابورس ایران فعالیت کند و خدماتی مانند سامانه معاملاتی قدرتمند، پشتیبانی مناسب و تحلیل بازار ارائه دهد. همچنین ورود به بورس بدون برنامهریزی و مدیریت ریسک میتواند موجب زیان شود. اگر به دنبال تنوعبخشی سبد سرمایهگذاری هستید، ابزارهایی مانند صندوقهای سرمایهگذاری یا طرحهای نوآورانه در حوزه تامین مالی جمعی وجود دارند که میتوانند فرصتهای مناسبی ایجاد کنند؛ با این حال باید نسبت به ریسکهای هر یک آگاهی کامل داشت.
