مسئله کارمزد همیشه یکی از دغدغه‌های مهم در سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه است؛ چراکه می‌تواند بخش قابل‌توجهی از سود یا منابع را کاهش دهد. این موضوع در تامین مالی جمعی کاملا متفاوت است و همین موضوع باعث شده کارمزد تامین مالی جمعی به بحثی شفاف و جذاب در میان فعالان بازار سرمایه تبدیل شود. در ادامه بیشتر در مورد کارمزد کرادفاندینگ ایرانی و خارجی می‌پردازیم.
کارمزد تامین مالی جمعی چقدر است؟
تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) یکی از روش‌های نوین جذب سرمایه است که در سال‌های اخیر در ایران با رشد چشم‌گیری روبه‌رو شده است. از طریق این سازوکار، صاحبان کسب‌وکار و طرح‌های نوپا می‌توانند سرمایه‌های خرد را از تعداد زیادی افراد علاقه‌مند جمع‌آوری کنند، در حالی که سرمایه‌گذاران با مشارکتی کوچک، در پروژه‌های واقعی و ملموس شریک می‌شوند. با این حال، کارمزد در کرادفاندینگ برای افرادی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری انجام بدهند، عملا صفر است. همچنین، کارمزد سمت سرمایه‌پذیر 4 درصد برای سکوی تامین مالی جمعی است و 0.5 درصد برای شرکت فرابورس می‌باشد. البته این نکته را فراموش نکنید که جذب سرمایه از طریق کرادفاندینگ معاف از مالیات می‌باشد.
مقایسه کارمزد تامین مالی جمعی ایرانی با خارجی
در ایران، کارمزد تامین مالی جمعی به‌طور شفاف مشخص شده است؛ ۴ درصد سهم سکوی عامل و ۰.۵ درصد سهم فرابورس ایران می‌باشد. این هزینه تنها از سرمایه‌پذیر کسر می‌شود و سرمایه‌گذاران هیچ کارمزدی پرداخت نمی‌کنند. در پلتفرم‌های خارجی مانند کیک‌استارتر یا ایندی‌گوگو، مدل کارمزد متفاوت است. به‌طور معمول، این پلتفرم‌ها ۵ درصد از کل مبلغ جذب‌شده را به‌عنوان کارمزد خدمات خود دریافت می‌کنند و علاوه بر آن، بابت هر تراکنش نیز حدودا ۳ درصد به‌علاوه مبلغ ثابتی به‌عنوان کارمزد پرداخت کسر می‌شود. این یعنی برخلاف ایران که سرمایه‌گذار بدون هزینه وارد پروژه می‌شود، در نمونه‌های خارجی بخشی از هزینه‌ها به‌طور مستقیم از هر تراکنش سرمایه‌گذاری نیز کم می‌شود.
تفاوت کارمزد در سرمایه‌گذاری سنتی و کرادفاندنیگ
در بسیاری از روش‌های سنتی سرمایه‌گذاری، مثل خرید طلا و سکه، درصد قابل‌توجهی از سرمایه‌ی شما صرف هزینه‌هایی مانند اجرت ساخت، سود فروشنده، مالیات و غیره می‌شود. این مورد در هر بار خرید یا فروش به منظور سرمایه‌گذاری یا غیر از آن، طرف خریدار باید اجرت آن را پرداخت کند که این موضوع در تکرار آن موجب درصدهای کلانی برای هزینه این نوع سرمایه‌گذاری صرف خواهند شد. در مقابل، سرمایه‌گذاری در تامین مالی جمعی برای فرد سرمایه‌گذار کاملا بدون کارمزد است؛ یعنی هر تومان که واریز می‌کنید، مستقیم وارد پروژه می‌شود و هیچ مبلغی کسر نخواهند شد. این مدل سرمایه‌گذاری کمک کرده است تا ساختار تامین مالی در کشور روان‌تر شود و مشارکت عمومی در اقتصاد رونق پیدا کند؛ به‌گونه‌ای که اخیراً ارزش کلی تامین مالی به حدود ۴۰۰ همت (۴۰۰ هزار میلیارد تومان) رسیده است.
نتیبجه‌گیری
کارمزد در تامین مالی جمعی، برخلاف بسیاری از شیوه‌های سنتی سرمایه‌گذاری، هزینه‌ای بر دوش سرمایه‌گذاران نگذارد و تنها مجری طرح موظف به پرداخت آن باشد. این ساختار باعث شفافیت بیشتر، کاهش موانع ورود و افزایش مشارکت عمومی در پروژه‌ها شده است. در حالی که در پلتفرم‌های خارجی بخشی از کارمزدها حتی از هر تراکنش سرمایه‌گذاری نیز کسر می‌شود. همین موضوع یکی از دلایل رشد سریع این بازار و رسیدن ارزش تامین مالی جمعی به صدها هزار میلیارد تومان در کشور بوده است. بنابراین می‌توان گفت مدل کارمزدی کرادفاندینگ، نقشی کلیدی در توسعه این ابزار و تقویت اقتصاد مشارکتی ایفا می‌کند.
